Czym jest własność intelektualna? Jak chronić własność intelektualną?

Jeśli jesteś twórcą lub wynalazcą, z pewnością niejednokrotnie spotkałeś się z pojęciem własności intelektualnej. Jest to osobne zagadnienie prawne, które ma twórcy dać ochronę pomysłów i zapobiec przed ich kradzieżą.

Co to jest własność intelektualna?

Pojęcie własności intelektualnej odnosi się, mówiąc w skrócie, do wszystkich wytworów ludzkiego umysłu, które mogę zostać użyte z korzyścią dla wspólnoty. Dlatego też, jeśli twórca lub wynalazca zdecyduje się na upublicznienie dzieła, musi istnieć prawo, które ochroni jego autorstwo i zabezpieczy potencjalne korzyści majątkowe z niego wynikające. Własność intelektualna to temat szerzej omawiany na stronach specjalistycznych kancelarii, świadczących kompleksowe usługi w zakresie ochrony autorstwa. Własność intelektualna może dzielić się na prawo autorskie, a także własność przemysłową. Każda z tych dziedzin charakteryzuje się innymi zasadami, które odnoszą się do poszczególnych dzieł lub wynalazków.

Prawo autorskie i jak je chronić?

Jednym z najbardziej rozpoznawanych dziedzin dotyczących własności intelektualnej, jest prawo autorskie. Dotyczy ono przede wszystkim artystów, twórców, architektów, czyli osób tworzących dzieła, opierające się na autorstwie indywidualnym. W tym przypadku autorstwo nie może zostać przypisane nikomu innemu, gdyż wykorzystanie dzieła pod nazwiskiem innej osoby byłoby plagiatem i w świetle prawa, kradzieżą praw autorskich. Warto zaznaczyć, że w większości krajów, prawo autorskie jest niezbywalne, i nie można tego zapisu obejść za pomocą żadnej klauzuli ani licencji. Jeśli więc autor pisze piosenkę czy artykuł, może udzielić firmie zewnętrznej lub osobie zlecającej licencji na wykorzystanie czy powielanie dzieła (jest to zrzeczenie się praw majątkowych), ale zlecający nie może przywłaszczyć sobie autorstwa. W świetle prawa, każdy tekst, piosenka, obraz lub zdjęcie powinny być podpisane imieniem i nazwiskiem autora. Często jednak zdarza się, zwłaszcza w przypadku wykupywania tekstów od copywriterów, że na podstawie licencji imię i nazwisko autora nie jest wymieniane pod artykułem. Jest to proceder często stosowany, jednak zlecający nie może podpisać się pod wykupionym dziełem własnym nazwiskiem, gdyż jest to przestępstwo w świetle prawa. Stąd też ghostwritting, czyli pisanie książki czy tekstu „za kogoś” jest, przynajmniej na terenie Polski, nielegalny bądź też funkcjonuje na pograniczu prawa. Autor zawsze ma prawo udostępniać próbki tekstów, piosenek, czy fotografii w portfolio.

Własność przemysłowa – patenty, znaki towarowe

Inną dziedziną własności intelektualnej jest własność przemysłowa, która obejmuje wszelkiego rodzaju patenty, oznaczenia geograficzne, znaki towarowe, czy nawet topografie. Patenty są szczególnie ważne w przypadku osób, które opracują nieznaną wcześniej technologię czy wynalazek. Patentom podlegają także idee. Wykupienie patentu daje autorowi ochronę czasową, zazwyczaj jest to 20 lat, przed przywłaszczeniem sobie przez kogoś pomysłu, a co za tym idzie chroni jego interes majątkowy. Znaki towarowe to natomiast oznaczenie marki lub produktu, które również ma za zadanie chronić twórcę przez nieuczciwymi praktykami ze strony konkurencji.

Znajomość zagadnień prawnych związanych z własnością intelektualną jest niezbędna dla wszystkich twórców i wynalazców – to dzięki niej można czerpać zyski i z dzieła i być spokojnym, że pomysł nie zostanie przez kogoś podebrany.

Leave a comment